Pomoc udzielana przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną jest dobrowolna i nieodpłatna.

Diagnoza w poradni, a także wydanie informacji o wynikach przeprowadzonej diagnozy czy opinii, odbywa się na wniosek rodzica lub pełnoletniego ucznia. Wydana przez poradnię opinia przekazywana jest do jednostki oświaty do której uczęszcza uczeń również tylko na wniosek rodzica lub pełnoletniego ucznia.

Celem diagnozowania dziecka jest przede wszystkim określenie jego indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych, wyjaśnienie mechanizmów jego funkcjonowania w odniesieniu do zgłaszanego problemu oraz wskazania sposobu rozwiązania tego problemu. Diagnoza potrzeb dziecka pozwala na wskazanie kierunków działań w zakresie kształcenia i wychowania dziecka oraz wspomagania jego rozwoju.

Efektem diagnozy jest w szczególności:

1) wydanie opinii, w tym:

• potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju – jest to jedyna opinia wydawana przez zespół orzekający działający w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej
• specyficznych trudnościach w uczeniu się
• w sprawie odroczenia rozpoczęcia przez dziecko obowiązku szkolnego
• w sprawie wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej
• w sprawie udzielenia zezwolenia na indywidualny program lub tok nauki
• w sprawie spełniania przez dziecko obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego
• w sprawie spełniania przez ucznia obowiązku szkolnego lub obowiązku nauki poza szkołą
• w sprawie zwolnienia ucznia z nauki drugiego języka obcego
• w sprawie objęcia ucznia nauką w klasie terapeutycznej
• w sprawie objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką kształcenia
• w sprawie dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb edukacyjnych ucznia
• w sprawie pierwszeństwa w przyjęciu ucznia z problemami zdrowotnymi do szkoły ponadpodstawowej
• w sprawie zezwolenia na zatrudnienie młodocianego w celu przyuczenia do wykonywania określonej pracy lub nauki zawodu
• w sprawie braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych
• w innych sprawach związanych z kształceniem i wychowaniem dzieci i młodzieży (np. dla lekarzy, sądu)

2) wydanie orzeczenia o potrzebie:

• kształcenia specjalnego
• zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
• indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego
• indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży

3) objęcie bezpośrednią pomocą psychologiczno-pedagogiczną w poradni dziecka, rodziców lub zarówno dziecka jak i rodziców

4) wspomaganie nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z dzieckiem w jednostce oświaty do której uczęszcza.

Orzeczenia oraz opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dzieci wydawane są przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradniach specjalistycznych na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 września 2017 r. w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych (Dz.U. poz. 1743). 

Orzeczenia wydawane są na wniosek rodziców dziecka lub pełnoletnich uczniów. Wnioskodawca może wziąć udział w posiedzeniu zespołu orzekającego i przedstawić swoje stanowisko. Orzeczenie wydawane jest wyłącznie wnioskodawcom. Od orzeczenia w terminie 14 dni służy odwołanie do właściwego terytorialnie kuratora oświaty za pośrednictwem zespołu, który wydał orzeczenie. Orzeczenie może być na wniosek rodzica dziecka uchylone lub zmienione.

Udzielanie bezpośredniej pomocy dzieciom i młodzieży oraz rodzicom przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne polega w szczególności na:

• prowadzeniu terapii dzieci i młodzieży oraz ich rodzin
• wspieraniu dzieci i młodzieży wymagających pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu oraz w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej
• udzielaniu pomocy rodzicom w rozpoznawaniu potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych dzieci i młodzieży oraz w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych i wychowawczych.

Realizowanie przez poradnie zadań profilaktycznych oraz wspierających wychowawczą i edukacyjną funkcję przedszkola, szkoły i placówki polega w szczególności na wspieraniu nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i specjalistów w:

• rozpoznawaniu potrzeb rozwojowych i edukacyjnych dzieci i młodzieży, w tym w rozpoznawaniu ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się u uczniów klas I-III szkoły podstawowej
• udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej
• opracowywaniu i realizowaniu indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych oraz indywidualnych programów zajęć rewalidacyjno-wychowawczych
• rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych.

Poradnie wspierają również przedszkola, szkoły i placówki poprzez: 

• realizację działań z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży
• prowadzenie edukacji dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego wśród dzieci i młodzieży, rodziców i nauczycieli
• udzielaniu, we współpracy z placówkami doskonalenia nauczycieli.

Na pisemny wniosek dyrektora przedszkola, szkoły lub placówki lub rodzica dziecka niepełnosprawnego albo pełnoletniego ucznia niepełnosprawnego, publiczna poradnia jest zobowiązana jest także do współpracy w określaniu niezbędnych warunków do nauki, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych.

Źródło: MEN